Ik heb gevaren op diverse schepen van de Koninklijke marine, in de Koude Oorlog periode, dus die periode wat ging tussen het Warsaw Pact (Het militaire bondgenootschap van de communistische landen) en de NAVO. Deze liep voor mij – als beroepsmarineman vanaf 1968 tot voorbij het vallen van de “muur” in Berlijn op november 1989. Maar om het juist te vertellen, eigenlijk tot in december 1991, toen de Sovjet-Unie ophield met haar bestaan, wat dus het einde betekende van de (eerste) Koude Oorlog.

Boven water:
Tijdens een plaatsing op een schip, werden er vaak diverse oefeningen gehouden, tussen Schotland en IJsland, dé doorvaart route van de Sovjet onderzeeboten. Daar werden wij veelvuldig bekeken en beluisterd door de Sovjets lange afstand bommenwerpers van het type Badger en door EOV (Elektronische Oorlog Voering) – vliegtuigen van het type Bear Delta. Het werd haast een dagelijkse routine, die aanwezigheid van hen.

Meestal werden wij al vroegtijdig gewaarschuwd door radarvliegtuigen van de NAVO (AWACS) dat zij ten noorden van de Noordkaap (Bij het Noorse eiland Magereya) vlogen en vervolgens een zuidwestelijke koers aanhielden, naar ons toe.

Hun routine van deze Sovjet verkenningsvliegtuigen was dat zij met z’n tweeën vlogen, maar soms ook in gezelschap van een bommenwerper. Een herinnering die mij echter sterk is bijgebleven, is dat bij een grote oefening met Amerikaanse vloot eenheden, het AWACS vliegtuig eerst meldde dat er verkenners aankwamen en daarna hun bommenwerpers. Opeens hoorde wij over de radio hoorde het AWACS vliegtuig naar het vliegkampschip roepen: “scramble,  scramble”  en daarna toch wel met een licht zenuwachtige stem: “strength many” de codenaam voor erg veel vliegtuigen die de operator op zijn radarscherm zag.

Ook op ons radarscherm zagen wij ook eerst 6 bommenwerpers aan komen, gevolgd door nog eens in linie weer 6 toestellen en die werden ook weer gevolgd door nog eens 6 bommenwerpers. Dat was voor iedereen wel even slikken.

Vanaf het Amerikaanse vliegkampschip betekende dat “Scramble” dat er elke twee minuten,
twee Tomcats opstegen. En voor je het wist zat je beeldscherm vol met al dan niet vriendschappelijke en vijandige vliegtuigen. Aan boord werd het “gevechtswacht en dit is niet voor oefening omgeroepen”

Dit alles speelde zich af op zo’n driehonderd kilometer van je af. Net als in de film “TopGun” maar dan in het echt. Alleen moest die film toen nog gemaakt worden…

Toen de Sovjets bemanningen zo enorm veel fighters op hun af zagen komen en over de radio zij hoorde dat de piloten om toestemming vroegen om aan te vallen, draaiden zij gelukkig heel snel af, richting hun thuisbasis. De Koude Oorlog bleef gelukkig koud. Later toen wij weer thuis waren en dit verhaal vertelde, zag ik alleen maar ongeloof. “Wij hebben hierover niets gelezen of op het journaal gezien” En de wereld draaide vredig verder.

Onder water
Tijdens mijn verblijf op diverse onderzeeboten, speelde de Koude Oorlog natuurlijk ook. Intens, maar altijd bleven wij onzichtbaar.

Het was de bedoeling zoveel als mogelijk, alles maar te weten te komen van de Sovjetschepen, die wij dan tegenkwamen. Deze reizen naar gebieden waar veel Sovjetschepen te vinden waren, werden patrouilles genoemd, en dan bleven wij soms weken onder water om ongezien informatie in te winnen.
De ene keer gingen wij noordwaarts, om de Noordkaap richting de zuidelijke Barentszzee of naar de Middellandse zee, richting de ankerplaatsen van de Sovjet Marine.

Wat wij daar precies deden, wordt haast nooit verteld, en helemaal niet bij het thuisfront.