1956, Een dieptepunt

Geschreven door:

Ton de Vries

De Vliegbasis Woensdrecht, waar het “oude veld” plaats bood aan de “West Brabantse Aero Club” (WBAC), de “Rotterdamse” en de lokale Klu-zweefvliegclub, was pas uitgebouwd tot standaard NATO-vliegbasis. De Jachtvliegopleiding (JVO) met zijn Meteors 4 en -7 was overgekomen van Twenthe, de Elementaire Vliegopleiding (EVO) met Fokker S-11 vertrokken naar Gilze-Rijen en ik was begonnen aan de Scholieren-opleiding Zweefvliegen, waarvan destijds de Luchtmacht sponsor was met het oog  op het werven van potentiële (jacht)vliegers.

De Koude Oorlog was ijzig koud, Oost-Europa en het Midden-Oosten waren onrustig, de verhoudingen binnen de NAVO niet stabiel. Europa “dé-koloniseerde” Afrika en Azië.

De VS trachtten het communisme, vooral de SU en China, in te dammen en versterkten daartoe o.a. West-Europa, vooral de luchtmachten: de Klu alleen al had meer dan driehonderd jachtvliegtuigen, vele geschikt voor aanvallen op gronddoelen.

Chroestsjow  “dé-staliniseerde” de SU, arbeidersprotesten in Polen sloegen over naar Hongarije en leidden daar tot een volksopstand tegen de macht van de communisten en de aanwezigheid van de Russen. Nasser bezette de Suez-kanaal-zone, Israël viel aan met steun van Engeland en Frankrijk. De VS wezen Israël, Engeland en Frankrijk hun plaats, het Westen liet de Hongaren over aan Chroestsjow’s ongenade en wij, scholieren-leerling-zweefvliegers bij de WBAC op het oude veld van Woensdrecht begrepen dat niet.

Op het een koude, nevelige veld staan staan enkele zweefvliegtuigen opgesteld (Gövier, Gronau Baby en Prefect), een lier (WIZ) en een “blokkenwagen” (rood/wit geschilderde startwagen). Een tiental enthousiastelingen staan er bij in afwachting van voldoende zicht om te mogen starten. Over Suez en vooral over Hongarije gaan de gesprekken. Gewoonlijk wordt er over vliegen gepraat, ook wel over vliegtuigen, vliegers en het weer. Vandaag wordt er uit een mengsel van onbegrip, spijt en enthousiasme (en onbenul) een “plan” ontwikkeld om met de zweefvliegtuigen (die we eerst voorzien van mitrailleurs) naar Budapest te gaan en de Russen aan te vallen…

De illusies die de Hongaren koesterden en hun herinnering daaraan worden weergegeven in de volgende tekst, overgenomen uit een reisgids Hongarije van Odyssee (uitg. 1990, pag. 26):

Wind van verandering
Hier Hongarije. Het laatste station.
Wij doen een oproep aan de VN.
Vanochtend hebben Russische troepen de aanval ingezet op onze stad.

October 1956.
Bloed en ellende in de straten van Budapest. De revolutie kwam.
Een eeuwige vlam werd ontstoken.

1956.
Wind van verandering.
Waar waren jullie toen Budapest brandde? Op een veilig plekje, we dachten in onze domheid dat het tij keerde.
Hongarije.
Het bloedde en niemand gaf er om.
Wat een tragedie, duizenden stierven, het slachtoffer van hun moed.

16 juni 1989.
Een half miljoen mensen bewijzen de laatste eer. Ze weten het nog, ze weten het nog heel goed.
Het is helder als het daglicht. De revolutie is een hel geworden.

Wind van verandering.
Eens te meer kijkt de wereld naar ons.
Verbreek die ketenen, dat zeggen ze tegen ons, maar wie zijn zij?
Deze keer, zijn we blij met de geboden hulp.
Maar eigenlijk doen we het liever zelf, dit keer.

  1. Dorozsmai en D. Shiels

Vertaling: NOS 1989 van de elpee East’56.

______________________________________________________________________

Naschrift: Op de dag voordat ik dit verhaaltje oorspronkelijk schreef, 15 juni 1998, hadden 84 Navo-vliegtuigen, waaronder 4 Nederlandse F-16’s, een demonstratieve oefening gehouden nabij Kosovo, tegen Milosevic. De VN hadden nog geen mandaat afgegeven voor daadwerkelijk ingrijpen: Rusland en China waren er tegen. Weer illusie ? Nee, maar dat bleek pas op 24 maart 1999, toen zonder toestemming van de VN de NAVO toch met luchtaanvallen begon.

Verhalen

Mijn jongenskamer ……

Een foto van mijn jongenskamertje. Het is door de tijd een wazig beeld geworden. Ik weet nog dat ik het maakte met mijn eerste fototoestel, een Agfa Clack, gekregen voor mijn vijftiende verjaardag in 1961. Ja ik ben van 1946. Dat fotootje illustreert de...

De Stingerbol

Ik ben als instructeur en opleidingsontwikkelaar van 1992 tot en met 1995 werkzaam geweest als in de Stingertrainer te Ede. In de stinger trainer werden schutters opgeleid van de Landmacht, Luchtmacht en Mariniers. De bol is van binnen voorzien van projectie...

Plotter bij de Korps Luchtwachtdienst

Tussen 1962 en 1964 ben ik, P.J.M (Nel) Winkelman opgegroeid in het oude noorden van Rotterdam, plotter geweest als reserve bij het luchtwachtcentrum in een grote bunker in Rotterdam. De korps Luchtwachtdienst (KLD) werd op 1 maart 1950 opgericht als onderdeel van...

Voor en achter het ijzeren gordijn

Geboren werd ik in 1958 in Oost-Duitsland, in Bautzen, als zoon van de Nederlander Hendrikus Pierre Sonneville, die in 1951 in de Korea Oorloog was en dan eind 1951 naar de SBZ (sovjet bezetting zone) in Oost-Duitsland deserteerde. Hier werkte hij voor de KGB en de...

Vervangende dienstplicht bij de BB

Als derde zoon van een gezin van vijf kinderen ben ik geboren in 1949. In die tijd moest iedere jongen in principe nog in militaire dienst. Maar omdat ik de derde zoon was, hoefde ik niet in actieve dienst, maar werd ik daarvan vrijgesteld. In plaats daarvan werd...

Een bijzondere ervaring met een glimlach

Ik behoor tot de lichting 72-2. Na een opleiding werd ik gelegerd op de Gen. Spoorkazerne in Ermelo. Ik was toen inmiddels dienstplichtig sergeant en ingedeeld bij de Intendance. Ook wij werden aangewezen om een week naar Havelte te gaan met als opdracht: het...

Les materieel herkenning

Tijdens mijn diensttijd (1990-1991) gaf ik lessen materieelherkenning aan het kader. Als modelbouwer had ik daar wel wat verstand van, en de sergeant-majoor vroeg me de lessen over te nemen toen hij weg was. Ik gaf twee lessen, en er zouden nog meer volgen. Maar...

BB ervaring van deelnemer

Toen ik (1954) klein was ging mijn vader 's avonds naar de BB. Dat was verplicht. Zijn spullen lagen voor het pakken op zolder. Ik vond dat natuurlijk heel interessant. Onlangs heb ik mijn vader (95 jaar) ernaar gevraagd. Hierbij twee verhalen. VERHAAL 1. We hadden...

Lieber Sylke

De Koude Oorlog, ik heb er eigenlijk maar een paar jaren bewust van meegemaakt. De makkelijke jaren zogezegd. Die van toenemende ONTspanning met als hoogtepunt de vereniging van West met Oost of Oost met West... Geboren in 1969 en dus midden in de Koude Oorlog was...

Stingerbol

Ik ben 3 jaar instructeur in de Stingerbol geweest en heb de opleiding verzorgd voor Stinger personeel van Landmacht; Luchtmacht en Korps mariniers. Zelf heb ik in 1994 een Life firing met een stinger op een schietbaan, op Kreta uitgevoerd.

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes