Bij de stuw in Olst en nog wat verder

Geschreven door:

Jan de Vries

Komend uit militaire dienst, bij de Koninklijke Marine, heb ik van 18 oktober 1954 tot 1 oktober 1955 gewerkt bij de Dienst Speciale Werken van Rijkswaterstaat. Deze dienst was belast met het onderhoud en de bediening van het caisson dat het sluitstuk vormde van de stuwdam van de IJssellinie. Mijn werk was de functie van controleur-schakelapparatuur op het caisson van de
stuw in Olst. De aanleiding tot deze baan was het feit, dat de buurman van mijn ouders mij, toen ik uit dienst kwam, attendeerde op deze functie. De salariering was overheid plus 15 %. Dat was wel aantrekkelijk. Bij mijn vertrek in 1955 was ik 23 jaar oud.

Mijn buurman was als adjudant de chef van de op de stuw geplaatste pontonniers en woonde in Deventer op de Worp. Dagelijks werd hij gehaald en gebracht door een militaire auto, vaak samen met militairen van de infanterie die wacht liepen op het object.
De pontonniers verzorgden rond de stuw de zaken op het water.

De Dienst Speciale Werken (de DSW) bestond geheel uit burgerpersoneel en was in Olst ongeveer 24 man sterk. In een later stadium kreeg elk lid een militaire rang en uniform om in tijd van oorlog beschermd te zijn voor acties tegen burgerpersoneel.
Het kantoor van de Dienst was gevestigd in Arnhem. Van daaruit werden de zaken geregeld voor de drie stuwen, Nijmegen, Arnhem en Olst die samen nodig waren om de IJssellinie te laten functioneren.

Het caisson was nodig om de stuw te sluiten en de inundatie mogelijk te maken. Aan het caisson was een lierponton gekoppeld. Om het op zijn plaats tussen de landhoofden te brengen, werden kabels uitgebracht naar daarvoor aangebrachte meerpalen. Door de lieren te bedienen kon het caisson zichzelf op zijn plaats trekken en ook weer terugvaren op zijn uitgangspositie in de haven.
Boven op het caisson stonden op de uiteinden twee (gepantserde) commando torens. Van daaruit werden de commando’s aan de lierbedieners gegeven. Hiertoe waren in het caisson luidsprekers gemonteerd zodat de commando’s goed hoorbaar waren door het hele caisson. In de torens stonden de versterkers. Regelmatig, ca. om de 3 maanden werd geoefend met het invaren van het caisson. Dit gebeurde ’s nachts, de scheepvaart werd dan gestopt.
Op de luchtfoto is een goed overzicht te zien van de situatie, het caisson ligt achterin de haven.

Doordat ik in de Marine een opleiding tot radarmonteur had gevolgd en ook als radarmonteur had gevaren, was ik geinteresseerd in die techniek. Oorspronkelijk was er sprake van dat er, evenals in Arnhem en Nijmegen ook in Olst een radarinstallatie zou komen. Die is er niet gekomen. In 1955 ben ik naar Holland Signaal in Hengelo gegaan en heb daar gewerkt aan het afleveren van vuurleidinginstallaties voor luchtafweer. (type L4/3). Een ervan hebben we in 1957 in Rendsburg afgeleverd bij de toen in opbouw zijnde Bundeswehr. Na een periode als burgertechnicus bij het Marine Electronisch Bedrijf in Oegstgeest, heb ik in 1962 de militaire electronica ingeruild voor de industriele electronica, dit tot m’n VUT in 1992.

Verhalen

Ojee, U bent uitverkoren voor de atoombunker

Was het 1980, of eerder? Ik zat op de middelbare school, de RSG te Schagen, Noord-Holland. In jongerencentrum De Ojee Boerderij speelde de band Doe Maar nog voor ze bekend werden. Vanuit De Ojee Boerderij verzonnen we met jongerenwerker Gerrit van Veghel een...

Brandweer en BB

Geboren in 1954 werd ik natuurlijk op een bepaald moment opgeroepen voor keuring dienstplicht. Alles was goed en mijn opkomst werd enkele malen uitgesteld wegens studie. Het einde van mijn studie was nabij en ik kreeg een waarschuwingsoproep. Tegelijkertijd kwam in...

Moord op Kennedy

In de nacht van 22 november 1963 was ik op patrouille in Büren Duitsland. Mijn chauffeur en ik schrokken ons te pletter toen er opeens een tank voor ons stopte. Gelukkig bleken het Engelsen te zijn, die ons vertelden, dat president Kennedy was doodgeschoten. Een...

Bij de Koninklijke Marine tijdens de Koude Oorlog

Op 17 augustus 1970 ben ik in dienst van de Koninklijke Marine getreden. Het heetste punt, de Cuba crisis, was al geweest maar de dreiging van een kern oorlog was nog steeds aanwezig.  Als 16 jarig jochie was ik daar niet zo mee bezig. Ik vond alles nog spannend....

Russen afluisteren

Brief van Henk Braakman, ontvangen op maandag 13-11-2023. Het betreft zijn belevenis van zijn diensttijd in de Koude Oorlog. Transcriptie Lichting 1956-6 Op 4 mei 1956 (wat een timing) lag er op de deurmat bij ons thuis een enveloppe met daarin een ‘bevel’ namens...

Conflict en komische wraak

Bij het militaire onderdeel waar ik was geplaatst, werkte ik op een technische afdeling onder leiding van een 'Korporaal 1', die bekend stond als een zuiplap die dacht dat hij de baas was. Op een dag kregen we een conflict over een handeling, terwijl we dezelfde...

Sloepvaren & Nieuw Guinea

Dit waargebeurde verhaal speelt zich af rond de jaren 1955 in de Aziatische archipel en net daarbuiten. Ik kwam op als dienstplichtig matroos in Hollandsche Rading naar de Marine kazerne. Daar werd ik binnenste buiten gekeerd en voorzien van de nodige uitrusting,...

Geheimzinnige schepen

In het begin van de 1950-er jaren hebben er een paar jaar een tweetal passagiersschepen in de Numansdorpse Veerhaven gelegen. Niemand wist waarom ze daar lagen en van wie ze waren. Het was allemaal heel geheimzinnig. Veel verhalen deden de ronde over het doel van...

Van Kanonnier tot touringcar-chauffeur

Geboren in augustus 1960, dus opgegroeid in de jaren 60 en 70, kregen wij te horen van de atoombom. En nog erger, de waterstofbom en de Russen. Niet dat ik er bang voor was, want met Den Helder dichtbij wist je dat als er zo'n grote bom zou vallen ook wij de klos...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes