Begin jaren zestig bezocht ik als leerling machinist op een Groninger kustvaarder de “Banka”, diverse malen het toenmalige Leningrad nu St.Petersburg, en Moermansk en Argangel in het noorden boven de poolcirkel. In al deze havens werden er na het afmeren diverse zwaarbewapende militairen bij het voor en achterschip geposteerd. Niemand kon zonder toestemming van de autoriteiten het schip verlaten, ook proberen te spreken met de bewakers was verboden evenals fotograferen van de omgeving. Ik heb wel foto’s gemaakt op volle zee van een heel snelle Marine draagvleugelboot die onze kapitein de opdracht gaf buiten de 3 mijlszone te blijven. (een aantal van deze boten hebben overigens nog een paar jaar (ca1970/80) een sneldienst tussen Amsterdam en IJmuiden onderhouden, zie Y.T.) De repressie begon dus al voordat we een een Noordelijke haven in mochten varen. Spreken met de loodsen was ook verboden, alleen de stuurman en kapitein moesten op de brug (stuurhuis) paraat blijven. Het was een latent aanwezige onaangename spanning in de nog besneeuwde immense houthaven. Het laden van het schip, met ongeveer 650 ton gezaagde planken van verschillende lengte, werd vrijwel geheel gedaan door vrouwen die meestal als weduwe of vaderloos waren achtergebleven na het einde van WO 2. De planken werden met de hand stuk voor stuk als een gestapelde vloer gelegd, een ongelofelijk zwaar en gevaarlijk werk.
Ik bezocht ook diverse havens in het toenmalige Oost Duitsland waarbij mij een ontmoeting in Rostock met een Nederlandse W.O.2 overloper nog helder voor de geest staat, hij nodigde namens de “partij” onze bemanning uit voor een bezoek aan een operavoorstelling en hij wilde daar graag wat sigaretten en jenever voor ontvangen. Ook een bezoek (ca.1963) aan de sterk verwaarloosde Hermitage in St Petersburg herinner ik mij heel goed. Na veel gedoe over een geldig bewijs van pokkenvaccinatie kreeg ik samen met twee collega’s toestemming om onder begeleiding van een vrouwelijke gids en twee “schaduwmannen” een wandeling door de nog deels verwoeste stad en bezoek aan het museum. Na terugkeer kregen we een propagandaboek met de titel “Face to Face with America met daarin foto’s van o.a. Chroesjtsjov en J.F. Kennedy. Dit boek heb ik in ca 2012 geschonken aan de journalist/schrijver n.a.v. zijn recensie over dit onderwerp. Helaas werd Pieter in die periode getroffen door A.L.S. en hebben we geen contact meer gehad. Terugkerend naar het onderwerp koude oorlog kan ik ook melden dat ik na het beëindigen van van mijn zeemanscarrière als w.t.k. met vaste wal onder de voeten aan alle anti Russische demonstraties, vergezeld door echtgenote en twee jonge kinderen, heb meegedaan. Dat wij nu weer opnieuw door her Rode gevaar worden bedreigd had ik niet voor mogelijk gehouden.
