Tussen 1962 en 1964 ben ik, P.J.M (Nel) Winkelman opgegroeid in het oude noorden van Rotterdam, plotter geweest als reserve bij het luchtwachtcentrum in een grote bunker in Rotterdam. De korps Luchtwachtdienst (KLD) werd op 1 maart 1950 opgericht als onderdeel van het commando luchtverdediging (CLV) van de Nederlandse luchtmacht. De KLD diende als een waarschuwingsdienst. Hierbij was de voornaamste taak het signaleren van laagvliegende vliegtuigen. De staf van de KLD bestond voor een klein gedeelte uit beroeps-, en dienstplichtig personeel. Het gros van de dienst bestond echter uit vrijwilligers en parttimers, die officieel onder het reservepersoneel vielen.
De bunker waar ik werkzaam was stond bekend als luchtwachtcentrum 5, kanaalweg achter het Vroesenpark. Het was een bovengrondse bunker die was opgedeeld in twee verdiepingen. De bovenste verdieping was een tribune waar de signalen vanuit het luchtruim werden doorgegeven aan de medewerkers die in direct contact stonden met de luchtwachttorens. Op de begane grond “kuil” waren de plotters bezig met het plaatsen van kleine ronde schijfjes op de kaart van Nederland. Door het plaatsen van de schijfjes kon je het verloop van de vliegtuigen zien.
Ondanks mijn werkzaamheden als gediplomeerd gezinsverzorgster in en rondom Rotterdam sprong ik eenmaal per week twee uur per avond in een legeruniform. Ik was, samen met een groep van ongeveer 40 vrouwen, bezig met het maken van een actueel overzicht van wat er zich in het Nederlandse luchtruim afspeelde. De aanwezigheid van vrouwen binnen de KLD was geen toeval. De vrouwen van de KLD werden begeleid door de luchtmacht vrouwenafdeling (Luva), waar constant vraag was naar vrouwelijk personeel. De reden voor deze vraag was de efficiënte en accurate werkwijze van vrouwen. Voor de twee uren die wij per week aanwezig waren kregen wij een vergoeding betaald van ongeveer een gulden. Wat er verder met de pensioenregelingen is gebeurd is voor mij nog steeds onbekend, ik heb dit geld nooit ontvangen.
De optie voor vrouwen om een actieve functie te vervullen binnen defensie wekte, in ieder geval bij mij, het vertrouwen op dat er ontwikkeling was in de emancipatie van vrouwen binnen militaire beroepen. Toen in 1964 de ontwikkelingen aan de radar mijn functie en de bunker overbodig maakten werden wij gevraagd door politie hoofdcommissaris Wouters met 7 dames en 50 heren in te treden als reserve bij de politie van Rotterdam. Hoewel dit niet mijn uiteindelijke pad is geworden kijk ik wel met trots terug op mijn dienst voor het vaderland.
Bijzondere herinneringen aan deze periode is de samenhorigheid die heerste onder de Luva. Regelmatig werden er activiteiten georganiseerd, zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse deelname aan de Nijmeegse vierdaagse waar wij in uniform in mee liepen. Een hoogtepunt was de rondvlucht in een Super Constellation vliegtuig boven het gebied van onze luchtwachtgroep die wij als dank voor onze diensten hebben gekregen van Prins Bernhard.
De bunker waar ik werkzaam was is in het jaar 2000 gesloopt omdat er ruimte nodig was voor bebouwing.
