Persoonlijke ontboezemingen over de Koude Oorlog

Geschreven door:

Frans van der Horst

Beste observatoren langs de lijn 1945-2023

Met Gorbatsjov leek het er even op dat ik – en daarmee wij – de Koude Oorlog definitief dan wel voorlopig achter mij kon laten. Dit temeer omdat het Warschau pact ter ziele leek te gaan en de NATO zich mogelijk uitgedaagd zou voelen om naar een Europa te streven met mogelijk uitzicht op een nader uitstel tussen Rusland en de VS.

Wij in het westen zagen primair een kans in de oude Sovjet Unie te penetreren door de NATO uit te breiden naar een aantal Oost- Europese landen. De inmiddels ontstane ‘goede relaties‘ met Oekraïne liggen mijn inziens in het verlengde hiervan. Eerder vormden Oekraïne en Moskou het politiek episch centrum van de Sovjet- Unie. Daarmee heeft het losweken van Oekraïne van Rusland een totale andere betekenis en een veel zwaarder gewicht dan die van de Baltische staten.

Op de een of andere manier realiseerde (de leiders van) de NATO zich niet dat deze aanpak traumatische gevolgen zou hebben voor de identiteit van (de leiders) van Rusland. Waarschuwingen destijds van de kant van Gorbatsjov cs in overleg tussen Europa en Rusland werden terzijde gelegd vanuit een hier ontbrekend historisch besef van de betekenis van deze waarschuwingen.

Ik, Frans van der Horst geboren in A’ dam in 1944, betreur dit alles uitermate nog. Met de huidige ontwikkelingen ben ik weer ‘terug‘ bij af, namelijk mijn onderliggende zorgen en soms angst daterend uit de tijd van de Koude Oorlog. Zo komen mijn herinneringen aan de invallen van Russische dan wel Sovjet- troepen in Hongarije en Tsjecho-Slowakije weer boven, alsmede die van de dreiging van interventie in Polen.

Er staat mij nog bij dat ik als katholieke jongen met veel andere gelovigen rond de inval in Boedapest in 1956 meermalen in de kerk zat om tezamen te bidden dat de te beginnen oorlog zich niet verder zal uitbreiden. Ook staan mij nog de dringende oproepen bij van ‘de opstandelingen’ over de radio vanuit Hongarije om militaire hulp te geven.

Mijn militaire dienst (1963- 1965) werd ook gekleurd door de Koude Oorlog, evenals de Cuba crisis; oefeningen in Duitsland in het pogen de potentiële Russen tegen te houden. Bij ons thuis verbleven meermalen vluchtelingen vanuit grensgebieden met Oost-Europa gedurende twee maanden om hier ‘aan te sterken‘. Met twee van hen hebben we nog steeds persoonlijke contacten.

Eind zestiger jaren en begin van de zeventiger jaren kan ik mij publicaties herinneren over de beleving van jongeren over de Koude Oorlog: de angst voor een derde wereld oorlog bleek groter dan andere zorgen van die jeugd in die tijd. Het leek erop dat die angst niet anders werd opgepakt dan het in de politiek, op school en in het leger te benadrukken dat NATO dusdanig sterk was dat de Sovjet Unie nooit een dergelijke oorlog zou durven te beginnen …..

Ik laat het even bij deze ontboezingen.

Groet !
Frans van der Horst
Frans.vanderhorst@maastrichtuniversty.nl

Verhalen

Nederland kon dus door onze aanwezigheid rustig gaan slapen

Ik lag als dienstplichtig militair (lichting 88-4) op 60 km van de oost-Duitse grens op kazerne Langemanshoff en 16km zuidelijk lag kamp Hohne. Op beide kazernes lag een kompleet tankbataljon van 52 Leopard 2’s. Nederland kon dus door onze aanwezigheid daar rustig...

Toenadering in plaats van haat en dreiging

Het was 1981, ik was 14 en realiseerde me voor het eerst dat anderen over mijn toekomst beslisten. 'De geschiedenis leert dat ieder wapen dat ooit gemaakt is, ook is gebruikt' maakte me bang en boos. Wie zijn die mensen, die voor mij willen bepalen dat ik geen...

Seedorff

Bij een excursie (in burgerkleding)  van de Limburgse jagers (Seedorff) naar het ijzeren gordijn stonden bij een dorpje, dat dwars doormidden gesneden was door het Ijzeren gordijn, een Oostblok militair in een wachttoren met het geweer op ons gericht. ...

Scherpe munitie laden

Ik was van de lichting 62-2 en gelegerd in Natokamp Hohne. In 1963 hadden we een oefening op de Lunenberger Heide voor schietwedstrijden (Canadian Army Troffee). Op een nacht werden we gewekt en moesten we scherpe munitie laden in onze tanks en op naar de...

Bij de Koninklijke Luchtmacht Leeuwarden

Ik zat bij de Luchtmacht Beveiliging op de vliegbasis Leeuwarden van 1967 tot 1973. Regelmatig maakten wij mee dat de Alert Force (Stand by staande Starfighters) de lucht in moesten omdat Russische bommenwerpers over de Noordzee tot bij ons luchtruim kwamen. Dit...

Iedereen had een kort lontje

De meest felle herinnering is die van november 1956 toen Hongarije werd aangevallen. Ik zat aan de radio gekluisterd en heb nog de krantenartikelen over Pal Maleter. Ik zwierf door Amsterdam, zag Simon Carmiggelt een raam van de communistische boekhandel Pegasus in...

Russen tegen houden

In 1984 kreeg ik mijn oproep voor de dienstplicht lichting 84-1, opkomst bij de Amersfoort Bernard kazerne. Na 2 maanden Breda chasee kazerne en toen paraat van april 84 tot en met juni 85 kazerne Seedorf Duitsland. Wij waren de eerste lijn dat als de Russen...

Het object Arnhem

Ik ben ongeveer een jaar in functie geweest bij de Defensiehaven, van 8 april 1958 tot en met 4 juni 1959. Ik heb er een goede tijd gehad, heb daar plezierig gewerkt. Mijn functie bij het noodbruggen-ponton detachement was dienstplichtig-sergeant-schipper. Het...

Reforger

In de jaren 70 en 80 was ik vliegtuig spotter en jaarlijks of twee jaarlijks, dat weet ik niet meer, werd er een grote militaire oefening gehouden met de naam Reforger (Return of Forces to Germany) dan werden vrijwel alle vliegvelden in het westen van Nederland...

Aan het ijzeren gordijn 79/80

In periode 79/80 2 jaar de linies gehouden met blik op het oosten. Wachten op een confrontatie met het Oostblok. Oefenen voor het moment wat gelukkig nooit gekomen is. 'Hoogtepunten' waren ook confrontatie met observators van de Russen ( de zg SOXMIS ) een bezoek...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes