Op Open Monumentendag op 14 en 15 september 2024 in Amsterdam worden er een vijftal zeer bijzondere Koude Oorlog-schuilplaatsen opengesteld. Dit is een unieke kans om deze zes schuilplaatsen uit de Koude Oorlog op één dag te bekijken.

Erfgoedexpert Rutger Noorlander geeft twee korte lezingen van 30 minuten over deze schuilplaatsen op zondag 15 september om 11.00 uur en 12.00 uur in een Koude Oorlog-schuilplaats in Amsterdam. Yes, in een van de schuilruimtes zelf. In deze lezing wordt meer informatie gedeeld over de Koude Oorlog-schuilplaatsen in Amsterdam en over de schuilplaats waarin we dan zitten. Een unieke ervaring. Kom op tijd, want er zijn beperkt plekken.

En bezoek daarna de andere opengestelde Koude Oorlog schuilplaatsen in Amsterdam:

Metrostation Weesperplein – Schuilplaats voor 12.000 (!) personen: Dit is een van de drie Amsterdamse metrostations met een dubbelfunctie als openbare schuilplaats. De verrassend goed bewaarde ruimtes boden 12.000 personen bescherming tegen nucleaire, chemische en biologische wapens. Nog aanwezig zijn onder meer de sluizen, sanitaire ruimtes en doucheruimtes voor ontsmettingsdoeleinden. Lees meer: Metrostation Weesperplein – Schuilplaats – Open Monumentendag

Louis Bouwmeesterschool – Schuilplaats voor 150 personen: Deze voormalige basisschool van het H-type uit 1960 bevat een van de 40 openbare schuilplaatsen die tijdens de Koude Oorlog in Amsterdam zijn gerealiseerd. Wie op het kritieke moment toevallig in de buurt was, kon er schuilen. Er was hier plaats voor 150 mensen. De betekenis was voornamelijk symbolisch. Meer informatie: Louis Bouwmeesterschool – Schuilplaats – Open Monumentendag

M.S. Vaz Diasbrug – Schuilplaats voor voor 300 personen: Aan de zijkant is een trap naar een (lang geleden afgesloten) openbare schuilplaats voor 300 personen uit 1966. De luchtroosters zijn alleen zichtbaar vanaf het water. In de verrassend ruime basculekelder in het zuidelijke bruggenhoofd is het contragewicht van de brug weggewerkt. Meer informatie: M.S. Vaz Diasbrug – Open Monumentendag

Universiteitsbibliotheek- Schuilplaats voor 100 personen: De UB heeft twee atoomschuilkelders, respectievelijk voor 220 personeelsleden en 190 toevallige passanten. De eerste zit onder de vloer van de ingangshal en beslaat zo’n zestig vierkante meter. De andere, waarvan de ingang bovengronds is, doet nu dienst als fietsenkelder en is niet te bezoeken. Meer infomatie: Schuilkelder Universiteitsbibliotheek UvA – Open Monumentendag

Kunstenaar Kees van Leeuwen vertelt hoe zijn werk wordt beïnvloed door de tegenstelling tussen de eigenlijke functie van nucleaire schuilplaatsen en de serene rust die zij uitstralen | za 13.00 – 16.00 uur (duur: 30 min. / elk heel uur)

Vondelbunker – schuilplaats voor 2600 personen in de Vondelbrug: Deze voormalige schuilkelder uit 1947 onder de Vondelbrug werd in 1968 al eens door jongeren in gebruik genomen als ‘beatkelder Lijn 3’. In 2011 werd de ruimte herontdekt en ontstond hier ‘autonoom cultureel centrum’ De Vondelbunker. Gerund door vrijwilligers biedt deze vrijplaats een alternatief programma op het gebied van muziek en kunst. Meer informatie: Vondelbunker – Open Monumentendag

Jeffrey Babcock selecteert experimentele shorts en clips uit underground-films gemaakt tussen 1950 en 1990, met speciale aandacht voor vrouwelijke filmmakers (ENG) | za 15.00 – 17.00 uur.

Go Underground en laat je verrassen door radicale geluiden | zo 16.00 – 17.00 uur.

Kortom; een unieke kans om zo’n verscheidenheid aan Koude Oorlog-schuilplaatsen te kunnen bezoeken op één dag! Deze schuilplaatsen worden namelijk niet nogmaals opengesteld voor bezoekers. Dit is dus echt je enige kans.

Daarmee is het een prachtige kans om het erfgoed van deze recente, bewogen periode open te stellen, zodat bezoekers zelf een idee kunnen krijgen van hoe het zou zijn om te moeten schuilen tegen allesvernietigende atoombommen. Het erfgoed van de Koude Oorlog laat daarmee primair zien hoe waardevol vrede eigenlijk is.