Het is al weer ruim 40 jaar geleden dat met de bouw van de Osse schuilgelegenheid werd gestart. Maar dat ging niet zonder slag of stoot.

De regering stimuleerde op dat moment de bouw van schuilgelegenheden met een dubbelfunctie. Als een parkeergarage ook als NBC-schuilgelegenheid kon dienen, kreeg de gemeente van het rijk subsidie. Voordat de beslissing in de Osse gemeenteraad werd genomen, was de toestemming voor de bouw al door het college gegeven.

Aangewakkerd door de SP was er over de schuilkelder onder de Osse bevolking veel discussie. Jan Marijnissen (SP); “[…] Er wordt een indruk gewekt alsof je jezelf tegen een bedreiging van kernwapens kunt beschermen. Het is verspilling van geld dat beter gebruikt kan worden om huizen te bouwen[…].” Er heerste toen net als nu een grote woningnood. Uiteindelijk kwam er, met veertien (14) stemmen voor en tien (10) tegen, toestemming om de schuilgelegenheid te bouwen. De parkeergarage werd dus door de subsidie bekostigd.

Oss telde destijds ongeveer 40.000 inwoners, in de schuilgelegenheid is plaats voor 3800 personen. Volgens Jan Marijnissen was de dikke betonnen deur om 39.600 andere Ossenaren tegen te houden.

Het is een zogenaamde ‘NBC-kelder’, Nucleaire, Biologische en Chemische schuilgelegenheid. Hij biedt bescherming tegen deze strijdmiddelen. Bij een nucleaire aanval is de beschermingsfactor tegen fall-out 30. Dit wil zeggen; de straling binnen is maximaal 1/30 van de straling buiten. De bunker geeft geen bescherming tegen voltreffers. Hij was in ‘functie’ van april 1984 tot april 1991. De schuilkelder is nooit gebruikt, maar nog helemaal intact.

Jarenlang was de schuilgelegenheid in Oss een vergeten bouwwerk. Twee stadsgidsen, Gerrit Eijsvogels en Jan Ulijn, hoorden in 2000 van het bestaan. Na een jarenlang proces om de schuilgelegenheid voor bezoek te heropen slaagden ze daar in 2006 in.

Over de Osse schuilgelegenheid is het boek ‘De Osse Atoomschuilkelder’ uitgegeven. Het beschrijft het ontstaan van de Koude Oorlog, de politieke en maatschappelijk discussies en de bouw van de schuilgelegenheid in Oss. Het is bij het Stadsarchief Oss te koop.

De Osse Atoomschuilkelder kan ook worden bezocht. Rondleidingen kunnen hier worden geboekt.

Het adres van de Osse NBC-schuilgelegenheid: Heschepad 47, 5341 GS Oss. Op 1 minuut wandelafstand is er op het Jurgensplein, centrum Oss, met parkeergelegenheid.