Eyeopener

Geschreven door:

Els Kerstens

Het was in 1972 dat mijn man en ik in de Kampioen een artikel lazen over Polen als interessant land om eens rond te trekken. De bevolking zou heel gastvrij zijn en graag contact zoeken met mensen uit het ‘Vrije Westen’. Dat leek ons geweldig, contact met mensen die leefden in een communistisch land. Hoe zou het daar toegaan?

Met onze vouwwagen vol eten en cadeautjes passeerden we de grens tussen West- en Oost Duitsland. Dat was al meteen heel indrukwekkend. De angstige, intimiderende sfeer die uitging van de wachttorens, de zwaar bewapende militairen, de strakke gezichten en de eindeloze controles. Na een iets minder grimmige grensovergang naar Polen waren we dan toch in het land met de gastvrije mensen die contact zochten. Nou, dat viel ons behoorlijk tegen. De eerste paar dagen leverden ons niet meer op dan nieuwsgierige kinderen die wel graag kauwgom wilden hebben. Maar de vijfde dag was het dan toch raak. Aan het strand van de Oostzee lag niet ver bij ons vandaan een ouder echtpaar te zonnen. De man, die wel zag dat wij uit het Westen kwamen, schoof onze kant uit en vroeg in het Duits waar wij vandaan kwamen. Toen dat Holland bleek te zijn, wilde hij daar werkelijk alles over weten. Toen wij vertelden dat we een rondreis door Polen maakten, werden wij van harte uitgenodigd hen te bezoeken, zodra ze weer thuis waren in Bialystok, dicht bij de Russische grens.

Hoewel we het best een beetje eng vonden (waren dit soms partijmensen?) won onze het nieuwsgierigheid. Wat werden we gastvrij onthaald in hun kleine behuizing met een waterput en een poepdoos in de tuin. Die avond nam meneer ons mee de stad in. Bij een schoolgebouw stopte hij, keek om zich heen of niemand hem zou kunnen afluisteren, en fluisterde toen dat van deze school een schuilkelder gemaakt kon worden als het Westen zou aanvallen. Hè, antwoordden wij verbaasd, maar wij zijn helemaal niet van plan jullie aan te vallen; wij zijn juist bang voor jullie! En daar, op die avond, op die plek, werd het ons duidelijk: zij zijn net zo bang voor ons als wij voor hen!

Een jaar later hebben we het echtpaar tien dagen laten overkomen. Toen hebben we geleerd ons eigen land door hun ogen te zien; de kleuren, de orde op straat zonder al te veel politie, de volle schappen in de winkels, de bloemen in de tuintjes. Een mooie ervaring!

We zijn met elkaar blijven schrijven. Toen het IKV met de leus kwam ‘Help de kernwapens de wereld uit, te beginnen uit Nederland’ konden we onze ervaring van destijds in Polen omzetten in actie: het Volkspetitionnement tegen de neutronenbom en meelopen in de grote vredesdemonstraties in Amsterdam en Den Haag. Wij wisten zeker dat eenzijdige ontwapening de angst bij het Oostblok zou kunnen afbreken. Kort daarop, in 1987 zijn we met onze kinderen bij hen te gast geweest. Het was een warm weerzien voor ons en een indrukkende logeerpartij voor onze kinderen. Meneer vertelde dat hij God had gesmeekt nog één keer onze gastheer te mogen zijn. Datzelfde jaar nog is hij overleden.

En in 1989, vlak voor de Omwenteling, zijn de zoon en schoondochter met hun twee kinderen bij ons geweest. Wat snakten zij naar vrijheid zoals in ons land. Zij maakten toen al plannen om een eigen apotheek te kunnen beginnen. En dat is ze uiteindelijk ook gelukt.

We schrijven nu met de nu al derde generatie Poolse vrienden. Lang niet alles gaat goed in Polen, ook niet in Nederland.

 

Verhalen

Ojee, U bent uitverkoren voor de atoombunker

Was het 1980, of eerder? Ik zat op de middelbare school, de RSG te Schagen, Noord-Holland. In jongerencentrum De Ojee Boerderij speelde de band Doe Maar nog voor ze bekend werden. Vanuit De Ojee Boerderij verzonnen we met jongerenwerker Gerrit van Veghel een...

Brandweer en BB

Geboren in 1954 werd ik natuurlijk op een bepaald moment opgeroepen voor keuring dienstplicht. Alles was goed en mijn opkomst werd enkele malen uitgesteld wegens studie. Het einde van mijn studie was nabij en ik kreeg een waarschuwingsoproep. Tegelijkertijd kwam in...

Moord op Kennedy

In de nacht van 22 november 1963 was ik op patrouille in Büren Duitsland. Mijn chauffeur en ik schrokken ons te pletter toen er opeens een tank voor ons stopte. Gelukkig bleken het Engelsen te zijn, die ons vertelden, dat president Kennedy was doodgeschoten. Een...

Bij de Koninklijke Marine tijdens de Koude Oorlog

Op 17 augustus 1970 ben ik in dienst van de Koninklijke Marine getreden. Het heetste punt, de Cuba crisis, was al geweest maar de dreiging van een kern oorlog was nog steeds aanwezig.  Als 16 jarig jochie was ik daar niet zo mee bezig. Ik vond alles nog spannend....

Russen afluisteren

Brief van Henk Braakman, ontvangen op maandag 13-11-2023. Het betreft zijn belevenis van zijn diensttijd in de Koude Oorlog. Transcriptie Lichting 1956-6 Op 4 mei 1956 (wat een timing) lag er op de deurmat bij ons thuis een enveloppe met daarin een ‘bevel’ namens...

Conflict en komische wraak

Bij het militaire onderdeel waar ik was geplaatst, werkte ik op een technische afdeling onder leiding van een 'Korporaal 1', die bekend stond als een zuiplap die dacht dat hij de baas was. Op een dag kregen we een conflict over een handeling, terwijl we dezelfde...

Sloepvaren & Nieuw Guinea

Dit waargebeurde verhaal speelt zich af rond de jaren 1955 in de Aziatische archipel en net daarbuiten. Ik kwam op als dienstplichtig matroos in Hollandsche Rading naar de Marine kazerne. Daar werd ik binnenste buiten gekeerd en voorzien van de nodige uitrusting,...

Geheimzinnige schepen

In het begin van de 1950-er jaren hebben er een paar jaar een tweetal passagiersschepen in de Numansdorpse Veerhaven gelegen. Niemand wist waarom ze daar lagen en van wie ze waren. Het was allemaal heel geheimzinnig. Veel verhalen deden de ronde over het doel van...

Van Kanonnier tot touringcar-chauffeur

Geboren in augustus 1960, dus opgegroeid in de jaren 60 en 70, kregen wij te horen van de atoombom. En nog erger, de waterstofbom en de Russen. Niet dat ik er bang voor was, want met Den Helder dichtbij wist je dat als er zo'n grote bom zou vallen ook wij de klos...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes