De Defensiehaven door kinderogen

Ik kan mij nog herinneren dat toen na de tweede wereld oorlog weer op de markt van Arnhem woonden, er geoefend werd met zoeklichten. Dan stonden er grote schijnwerpers op de markt opgesteld en die schenen dan de lucht in. Vliegtuigen moesten dan in het kruis van de lichten gevangen worden. Dat had allemaal te maken met de Koude Oorlog. Toen ik verkering kreeg met mijn toen aanstaande vrouw en we een huis wilden kopen, zei mijn vader: “Niet doen. Als er oorlog komt, ben je het zo weer kwijt.” Hij had er totaal geen vertrouwen in dat het vrede zou blijven en hamsterde daarom ook levensmiddelen en tabakswaar. Op de plezierboot naar de Westerbouwing kwam je langs de Defensiehaven. Dan zag je die lange muur en de patrouilleboten. Ze hielden ons in de gaten en wij werden gewaarschuwd dat het verboden was om foto’s te maken. Er waren op een dag mensen die dat toch deden en dat hadden ze gezien. Er kwam een patrouilleboot naar ons toe en ze kwamen aan boord. Het fotorolletje werd in beslag genomen. Als jongen van negen jaar oud vond ik dat heel bijzonder.
Mijn vader was van de Defensiehaven op de hoogte, hij interesseerde zich sterk voor dat soort projecten. Vanaf de boot hadden we allemaal een lange grijskleurige wal gezien en er werd verteld dat het de Rijn af kon sluiten. En dan krijg je overstroming, hé?! Dat was het verhaal wat erbij hoorde.

De wereld is natuurlijk heel erg veranderd. Geheimen voor elkaar zijn er nauwelijks door de huidige technologie. Als je dat vergelijkt met vroeger, lijkt wat we toen deden een beetje padvinderswerk. Maar in die tijd was het doodserieus. Er was een heel reële dreiging dat het opnieuw tot oorlog zou komen.”

Ludo Rothuizen / Kees Huntink,

Dit is een deel van een verhaal in het kader van een oral history project over de Defensiehaven, voor de gemeente Arnhem in 2020. De Defensiehaven was onderdeel van de IJssellinie: een verdedigingswerk dat tot haar opheffing in de jaren 1960 en daarna zo veel mogelijk geheim werd gehouden.