Een bijzondere militaire loopbaan

Geschreven door:

Jan IJspaard

Ik ben geboren in het jaar 1944, overleefde ternauwernood de hongerwinter in Amsterdam en verloor in 1949 mijn vader aan de koloniale oorlog in het toenmalige Nederlands-Indië. Ik groeide op in een gezin met  moeder, stiefvader en 3 jongere (half)zusjes. Door de woningnood  woonden we bij mijn grootouders in en hoewel dat best behelpen was, koester ik vooral dierbare herinneringen aan vooral Opa. Hij overhoorde mijn huiswerk en was een begaafd verteller. Mijn ongebreidelde nieuwsgierigheid heb ik beslist van hem geërfd. Hij was ook zeer gesteld op mijn vader en heeft me altijd voorgehouden dat ik me beslist niet voor hem hoefde te schamen en dat hij met de beste bedoelingen op basis van de kennis van toen naar Indië was gegaan. Toen ik 18 was en werd opgeroepen voor de keuring voor de militaire dienstplicht. Werd goedgekeurd en kreeg een gesprek met de selectie-officier, bij wie je je voorkeur voor een bepaald onderdeel of functie kenbaar kon maken. Tot mijn verrassing vroeg hij “ben jij soms een zoon van Frits IJspaard, die in Indië is gesneuveld?” Bleek de man daar onder mijn vader te hebben gediend. Vanwege de goede herinneringen aan die periode wilde hij mij graag helpen aan een job die mij leuk leek. Ik sprak goed Engels en een functie bij de luchtmacht op de verkeerstoren leek me wel wat. “Ga ik voor je regelen!” beloofde hij. Op de vraag wanneer ik zou moeten opkomen, veronderstelde hij dat dat nog wel een jaartje zou duren. Maar helaas, al na een paar maanden en aan de vooravond van de dag dat ik met mijn vriendin onze eerste gezamenlijke vakantie zou bespreken, viel de oproep in de bus. Lichting 63-2, 3 april melden bij het 4e depot Infanterie in Maastricht. Dat was andere koek dan een leuk baantje bij de luchtmacht. Ook mijn vriendin was natuurlijk niet blij maar ze is toch meer dan 60 jaar bij me gebleven, gelukkig. Na de basisopleiding ging ik naar de kaderschool in Vught voor de opleiding tot onderofficier, gevold door 6 weken op de KMA voor een stoomcursus Atomische, Biologische en Chemische oorlogsvoering (ABC-specialist). Klinkt heel wat maar stelde niet veel meer voor dan stoeien met gasmaskers en aan de hand van een gradenboog de hoogte van een atoomwolk vaststellen om te weten hoe diep je het schuttersputje moest graven.  Vanuit die opleiding werd ik geplaatst bij  het 43e Infanteriebataljon in Assen. Het leek wel dat ze Amsterdammers altijd zo ver mogelijk van huis plaatsten! Toen ik me in Assen meldde kreeg ik te horen dat ik overcompleet was omdat er al een beroeps was voor die job. Oké, dan ga ik wel naar huis, maar dat was niet de bedoeling, ik moest maar even wachten op nadere orders. Dat duurde een paar weken en intussen vermaakte ik me bij de sportofficier die een schoolkameraad van me bleek te zijn. Totdat ik bij de kazernecommandant moest komen die de belangrijke vraag stelde “kan je typen?” . Ik had nog nooit een typemachine aangeraakt maar zag een “luizenbaantje” in het verschiet en blufte dat ik dat wel kon. Met 2 vingers kun je best een end komen dacht ik. En zo werd ik opzichter  personeelszaken, een kantoorbaantje waar je niet moe can werd.  Eén keer in de 2 maanden hadden we het druk om de nieuwe lichting te verdelen ober de compagnies, maar voor de rest stelde het allemaal niet veel voor.  Toen we naar La Courtine gingen mocht ik scheidsrechter spelen tijdens de oefeningen en aanwijzen wie pseudo sneuvelde of gewond raakte zodat ook de hospikken konden oefenen. Om met mijn inmiddels zwangere vriendin te kunnen trouwen, kreeg ik 10 dagen verlof en en vloog even met een Fokker Friendship heen en weer naar Nederland. Het kwam goed uit dat ik het laatste half jaar “effectief” sergeant werd en dezelfde wedde kreeg als de beroepslui, Toen ik na 21 maanden afzwaaide vroeg de kazerne commandant waarom ik eigenlijk zo graag in militaire dienst had gewild. Dat had ik helemaal niet, maar in die tijd was normaal dat je in dienst moest als je gezond was en daar dacht verder niemand bij na. En toen kwam het hoogtepunt van mijn militaire loopbaan eruit: “Jongen, je had helemaal niet gehoeven! Je vader is voor Koningin een Vaderland gesneuveld en je has probleemloos vrijstelling gekregen als je daar om gevraagd had!” Toen heb ik nog wel even aan die selectie-officier gedacht die alles wist van wat mijn vader in Indië was overkomen!  De enige troost die mij restte, was dat ik nooit op herhaling hoefde, want  opzichter personeelszaken was eigenlijk een beroepsfunctie.

Verhalen

Ojee, U bent uitverkoren voor de atoombunker

Was het 1980, of eerder? Ik zat op de middelbare school, de RSG te Schagen, Noord-Holland. In jongerencentrum De Ojee Boerderij speelde de band Doe Maar nog voor ze bekend werden. Vanuit De Ojee Boerderij verzonnen we met jongerenwerker Gerrit van Veghel een...

Brandweer en BB

Geboren in 1954 werd ik natuurlijk op een bepaald moment opgeroepen voor keuring dienstplicht. Alles was goed en mijn opkomst werd enkele malen uitgesteld wegens studie. Het einde van mijn studie was nabij en ik kreeg een waarschuwingsoproep. Tegelijkertijd kwam in...

Moord op Kennedy

In de nacht van 22 november 1963 was ik op patrouille in Büren Duitsland. Mijn chauffeur en ik schrokken ons te pletter toen er opeens een tank voor ons stopte. Gelukkig bleken het Engelsen te zijn, die ons vertelden, dat president Kennedy was doodgeschoten. Een...

Bij de Koninklijke Marine tijdens de Koude Oorlog

Op 17 augustus 1970 ben ik in dienst van de Koninklijke Marine getreden. Het heetste punt, de Cuba crisis, was al geweest maar de dreiging van een kern oorlog was nog steeds aanwezig.  Als 16 jarig jochie was ik daar niet zo mee bezig. Ik vond alles nog spannend....

Russen afluisteren

Brief van Henk Braakman, ontvangen op maandag 13-11-2023. Het betreft zijn belevenis van zijn diensttijd in de Koude Oorlog. Transcriptie Lichting 1956-6 Op 4 mei 1956 (wat een timing) lag er op de deurmat bij ons thuis een enveloppe met daarin een ‘bevel’ namens...

Conflict en komische wraak

Bij het militaire onderdeel waar ik was geplaatst, werkte ik op een technische afdeling onder leiding van een 'Korporaal 1', die bekend stond als een zuiplap die dacht dat hij de baas was. Op een dag kregen we een conflict over een handeling, terwijl we dezelfde...

Sloepvaren & Nieuw Guinea

Dit waargebeurde verhaal speelt zich af rond de jaren 1955 in de Aziatische archipel en net daarbuiten. Ik kwam op als dienstplichtig matroos in Hollandsche Rading naar de Marine kazerne. Daar werd ik binnenste buiten gekeerd en voorzien van de nodige uitrusting,...

Geheimzinnige schepen

In het begin van de 1950-er jaren hebben er een paar jaar een tweetal passagiersschepen in de Numansdorpse Veerhaven gelegen. Niemand wist waarom ze daar lagen en van wie ze waren. Het was allemaal heel geheimzinnig. Veel verhalen deden de ronde over het doel van...

Van Kanonnier tot touringcar-chauffeur

Geboren in augustus 1960, dus opgegroeid in de jaren 60 en 70, kregen wij te horen van de atoombom. En nog erger, de waterstofbom en de Russen. Niet dat ik er bang voor was, want met Den Helder dichtbij wist je dat als er zo'n grote bom zou vallen ook wij de klos...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes