Door de ogen van een kind

Geschreven door:

Karla van Rooijen - van der Meulen

Mijn moeder was bloednerveus. Wanneer mijn moeder bloednerveus was, dan was ze ook chagrijnig. Maar ze was ook chagrijnig als ze boos was, of bang, of verdrietig. Wij als kinderen wisten dat niet; toen niet…dat inzicht is pas later gekomen. We merkten alleen haar stemming op en we wisten dan dat we stil, rustig en braaf moesten zijn. Over het algemeen ging ons dat goed af, want we wisten immers niet anders. Wanneer we even vergaten om rekening te houden met mijn moeders stemming, dan was onze vader er nog om ons te wijzen op het gevaar van ons gedrag.

Voor mij was het die keer lastig met rustig, aangepast gedrag het gevaar van mij af te houden. Ik vroeg me af waarom ze chagrijnig was. Was het omdat mijn kleine babyzusje wel eens huilde en het peuterzusje dan meedeed? Was het omdat mijn broer, zoals vaak in de herfst, een astma-aanval kreeg?
Was het omdat ik bijna jarig was en dat spannend vond en omdat ik een kinderpartijtje mocht? Was ze chagrijnig omdat onze kamer met een box, een kachel met een wasrek eromheen, een tafel met stoelen en een tweepersoons opklapbed gewoon te klein was om ook nog spelletjes te doen met een groepje kinderen?

De radio stond aan. Een klein bruinkastje met een klein rood en blauw dingetje met golfjes en sterretjes. Dat was bijzonder, wat mijn moeder vond dat er al drukte genoeg was in de kleine flat. Uit de radio kwam geen muziek. Het geluid wat we hoorden waren stemmen van mensen, meestal mannen die ernstig spraken.

Wat ook bijzonder was, was dat mijn moeder toen de kruidenier zoals iedere week de boodschappen had gebracht, met ons, de kleine zusjes in de kinderwagen en mijn broer en ik ernaast, nog een keer boodschappen ging doen. We liepen naar een winkel een eind uit onze buurt en mijn moeder kocht van alles. Even dacht ik nog dat het ging om extra spullen voor mijn verjaardag, maar toen ik zag wat er werd ingeladen, wist ik al snel dat de boodschappen niets met mijn verjaardag te maken hadden. Zelfs als de familie kwam logeren kocht mijn moeder niet zoveel wc-papier, rijst, en groenten en bonen in blik. Ze kocht ook poeder waar je water bij kon doen en dan werd het melk.

Toen we weer voor de portiek van onze flat aankwamen, kwam onze vader net uit zijn werk aangefietst. Ook vader keek bezorgd. Hij knikte naar moeder en zette daarna zijn fiets voorzichtig op de gleuf die naar beneden naar de fietsenboxen leidde. Hij bracht zijn fiets naar beneden en zette hem voor nummer 44. Hij draaide sleutel in het slot, maakte de deur open en deed het licht aan. Maar in plaats van zijn fiets naar binnen te rijden. Ging hij weer naar boven. Wij stonden daar nog steeds met alle spullen die we hadden gekocht bij de vreemde winkel. Onze moeder tilde de kleine zusjes uit de wagen. Ze gaf de kleinste aan mijn broer. Ik moest het peuterzusje een hand geven. We begrepen wel dat we stil moesten afwachten wat we moesten doen. Onze ouders tilden samen de kinderwagen vol boodschappen op. Ze droegen de wagen de trap af naar beneden naar de fietsen box. Omdat we ook niet goed wisten wat er van ons verwacht werd gingen we ook maar naar beneden. Mijn peuterzusje rukte aan mijn hand, want ze wilde alleen, maar ik rukte kordaat terug en zo kwamen we alle vier voor de open deur te staan. Stomverbaasd keken we naar binnen. De fiets van onze moeder stond tegen de wand. Onze step, de rode van mij en de blauwe van mijn broer en ook het driewielertje van ons zusje mocht de laatste keer dat we ermee speelden, boven in de tuin blijven. Dat hadden we toen ook al vreemd gevonden, want normaal gesproken was mijn moeder er erg precies op dat die droog werden opgeruimd, omdat ze anders gingen roesten. Nu leek dat ineens geen probleem meer.

Nu we hier voor de fietsen box stonden snapten we ineens waarom onze moeder wilde dat we ze boven lieten. De fietsen box was namelijk veranderd in een klein kamertje. Er lagen een paar matrassen waar bedjes van waren gemaakt. Het waren kermisbedden, want zo noemden wij bedden op de grond. Er stond een tafeltje, wat stoelen en een kacheltje. De grote juten zak aardappelen die we van mijn opa hadden gekregen stond in de hoek, tegen het muurtje waar de kolen voor de kachel achter lagen. Het ding waar mijn moeder water op kookte als we gingen picknicken stond op het tafeltje met een pan ernaast. Ook was er wat oud servies en bestek. Mijn vader en moeder deden de boodschappen uit de kinderwagen in dozen, terwijl wij zwijgend- want dat leek toch het beste gezien de stemming van onze ouders – toekeken. Wat ging hier toch allemaal gebeuren?

Toen alles was uitgeladen reed mijn moeder de wagen weer naar buiten, deed mijn vader het licht uit en de deur op slot en toen gingen we allemaal naar boven naar ons appartement. Schijnbaar onverstoord gingen ze over tot de orde van de dag. De radio bleef uit. Koken, eten, spelletje, voorlezen, tandenpoetsen, wassen… maar ook al deden ze hun best om alles gewoon te laten lijken, de stemming bleef bedrukt en natuurlijk vroegen we ons toch af wat al dat bijzondere gedrag en het huisje in de fietsen box toch te betekenen hadden.

Toen we eindelijk in ons bed in ons kleine kamertje lagen zei mijn broer: “Volgens mij komt er oorlog.” Oorlog? Dat is heel erg. Dat wisten we wel van alle verhalen van opa en oma en ook van onze moeder. Zij hadden veel meegemaakt. Onze vader had wel eens gezegd als mijn moeder weer zo driftig was dat dat te maken had met wat ze allemaal meegemaakt had… Oorlog? En dat net met mijn verjaardag. Hoe moest het dan met het partijtje? De uitnodigingen waren al verstuurd…

“We gaan denk ik onderduiken, ik denk in de fietsen box” fluisterde mijn broer… Met zijn allen in de fietsen box….en het was al zo druk met zijn allen in de kleine flat… er was daar ook bijna geen licht. Vader en moeder hadden er wel een soort huisje gemaakt, maar de zwarte stoffige kolen lagen er toch ook nog en het was vast geen pretje daarbij te moeten slapen. “Hoe weet je dat?” fluisterde ik. Hij vertelde dat hij had geluisterd naar de mannen voor de radio. Ze hadden het over Cuba, de Russen, Amerika, Kennedy…ze spraken over een Koude Oorlog. Dat het koud was klopte wel, het was tenslotte ook al oktober, oktober 1962. Het werd zo zoetjesaan tijd om de kachel te gaan stoken. Ik stak mijn hoofd onder de dekens en ondanks mijn gepieker, viel ik toch in slaap.

De volgende dag was er weinig veranderd en de dagen daarop ook niet. Vader had de kachel aan aangemaakt, maar toch was de koude sfeer niet verdreven. Wanneer zouden we gaan onderduiken in de kelder en wat zouden we dan meenemen? De zusjes drensden en mijn broer en ik waren bedrukt en braver dan normaal. Ook wij waren bloednerveus. Maar toen… ineens was de kou uit de lucht… Hoe het kwam weet ik niet, maar het chagrijn van mijn moeder was als sneeuw voor de zon verdwenen en het leek of de zwarte kolenkachel eindelijk in staat was om zijn werk te doen en ons huis te verwarmen tot een behaaglijke en warme sfeer. De stemmen uit de radio klonken opgetogen en blij, tussendoor steeds vrolijke muziek, Cuba, de Russen, Amerika, Kennedy…….ik begreep er niets van. Maar dat hoefde ook niet. Kennelijk was er iets goed afgelopen en hoefden we niet in de kelder onder te duiken. En dat was meer dan genoeg reden voor opluchting. Mijn zesde verjaardag konden we volgens plan vieren.

Verhalen

Nederland kon dus door onze aanwezigheid rustig gaan slapen

Ik lag als dienstplichtig militair (lichting 88-4) op 60 km van de oost-Duitse grens op kazerne Langemanshoff en 16km zuidelijk lag kamp Hohne. Op beide kazernes lag een kompleet tankbataljon van 52 Leopard 2’s. Nederland kon dus door onze aanwezigheid daar rustig...

Toenadering in plaats van haat en dreiging

Het was 1981, ik was 14 en realiseerde me voor het eerst dat anderen over mijn toekomst beslisten. 'De geschiedenis leert dat ieder wapen dat ooit gemaakt is, ook is gebruikt' maakte me bang en boos. Wie zijn die mensen, die voor mij willen bepalen dat ik geen...

Seedorff

Bij een excursie (in burgerkleding)  van de Limburgse jagers (Seedorff) naar het ijzeren gordijn stonden bij een dorpje, dat dwars doormidden gesneden was door het Ijzeren gordijn, een Oostblok militair in een wachttoren met het geweer op ons gericht. ...

Scherpe munitie laden

Ik was van de lichting 62-2 en gelegerd in Natokamp Hohne. In 1963 hadden we een oefening op de Lunenberger Heide voor schietwedstrijden (Canadian Army Troffee). Op een nacht werden we gewekt en moesten we scherpe munitie laden in onze tanks en op naar de...

Bij de Koninklijke Luchtmacht Leeuwarden

Ik zat bij de Luchtmacht Beveiliging op de vliegbasis Leeuwarden van 1967 tot 1973. Regelmatig maakten wij mee dat de Alert Force (Stand by staande Starfighters) de lucht in moesten omdat Russische bommenwerpers over de Noordzee tot bij ons luchtruim kwamen. Dit...

Iedereen had een kort lontje

De meest felle herinnering is die van november 1956 toen Hongarije werd aangevallen. Ik zat aan de radio gekluisterd en heb nog de krantenartikelen over Pal Maleter. Ik zwierf door Amsterdam, zag Simon Carmiggelt een raam van de communistische boekhandel Pegasus in...

Russen tegen houden

In 1984 kreeg ik mijn oproep voor de dienstplicht lichting 84-1, opkomst bij de Amersfoort Bernard kazerne. Na 2 maanden Breda chasee kazerne en toen paraat van april 84 tot en met juni 85 kazerne Seedorf Duitsland. Wij waren de eerste lijn dat als de Russen...

Het object Arnhem

Ik ben ongeveer een jaar in functie geweest bij de Defensiehaven, van 8 april 1958 tot en met 4 juni 1959. Ik heb er een goede tijd gehad, heb daar plezierig gewerkt. Mijn functie bij het noodbruggen-ponton detachement was dienstplichtig-sergeant-schipper. Het...

Reforger

In de jaren 70 en 80 was ik vliegtuig spotter en jaarlijks of twee jaarlijks, dat weet ik niet meer, werd er een grote militaire oefening gehouden met de naam Reforger (Return of Forces to Germany) dan werden vrijwel alle vliegvelden in het westen van Nederland...

Aan het ijzeren gordijn 79/80

In periode 79/80 2 jaar de linies gehouden met blik op het oosten. Wachten op een confrontatie met het Oostblok. Oefenen voor het moment wat gelukkig nooit gekomen is. 'Hoogtepunten' waren ook confrontatie met observators van de Russen ( de zg SOXMIS ) een bezoek...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes