Gezicht 1
Ik ben tijdens de Koude Oorlog, Amsterdam 1954, geboren. Eerlijk gezegd was voor mij de Koude Oorlog niet meer dan een gegeven. Wel was je je bewust van de onvrijheid in de Oostbloklanden. Dat werd duidelijk door de invasie in Tjecho-Slowakije in 1968 en de onrust in Polen begin jaren tachtig en uit verhalen over de  Hongaarse opstand in 1956. Ook in mijn diensttijd, luchtmacht 74-75, speelde het eigenlijk geen rol. De wetenschap dat beide partijen over kernwapens beschikten en dat inzet daarvan tot vernietiging van beide kampen zou leiden, gaf mij het idee dat het nooit zover zou komen.

Gezicht 2
De Koude Oorlog drong pas echt tot mij door tijdens een bezoek aan Berlijn in 1986. Het bezoek aan Oost Berlijn via Check point Charlie waarbij de bus volledig met honden werd gecontroleerd. Een paar dagen later stond ik op een observatiepunt achter  het Rijksdaggebouw en keek richting Brandenburgertor in Oost-Berlijn. Daartussen lag een mijnenveld en stonden hekwerken aan beide zijden. Het confronterende vond ik dat aan de Oost-Duitse zijde mensen gewoon aan het winkelen waren en op de tram stapten. Dat bracht mij de idioterie van de situatie onder ogen. Volken die feitelijk niet met elkaar in oorlog waren werden door beide partijen op deze wijze uit elkaar gehouden. Dat werd een paar dagen later aangewakkerd toen we weer naar Nederland gingen. Bij check point Alfa, de grensovergang van Oost- naar West Duistland bleek dat er twee typen overgangen waren. Eén voor West-Duitsers en één voor overige. De eersten werden uren opgehouden en waren gedwongen hun auto naar de grenspost te duwen om benzine uit te sparen. Wij de anderen waren in korte tijd de grens over. Na dit bezoek heb ik mij toen voorgenomen dat als de muur zou omgaan ik zou komen helpen. Zover is het nooit gekomen. Wel heb ik met tranen in mijn ogen naar de TV beelden gekeken toen het zover was.

Gezicht 3
Dat de verandering niet door iedereen als positief werd ervaren bleek later uit verhalen van teleurgestelde Ossi’s. Die er meer van hadden verwacht. Ik maakte dat jaren later, 2007, zelf mee tijdens een vakantie in voormalig Oost-Duitsland waar ik een echtpaar ontmoette. Op mijn vraag hoe ze indertijd de verandering hadden ervaren gaven zij als antwoord “Ach meneer je kunt een land niet zomaar opheffen, als we wat meer vrijheid hadden gekregen, was dat voldoende geweest.

Paul hof