Onder ons viel de Muur: diensttijd op een scharnierpunt

Geschreven door:

Frank van den Heuvel

Ik moest in militaire dienst op 1 september 1989; 89-5 waren en zijn we. Achteraf een boeiende tijd. Twee generaties waren inmiddels opgegroeid met Koude Oorlog, IJzeren Gordijn, gewapende vrede en in zekere zin ook de dreiging van het ‘Gevaar uit het Oosten’. Mar de situatie had in zekere zin ook een stabiliteit. De wereld was bipolair en overzichtelijk. Wat dat betreft is de huidige multipolaire wereld met allerlei, ook wisselende, machtsblokken minder voorspelbaar, grilliger en ergens ook met meer risico.

In mijn diensttijd was de rol van de Sovjetleider Gorbatsjov prominent. Nieuwe wind en een situatie die alles in beweging zette. Zeker in de zogenaamde satellietstaten in het Oostblok; dat later bleek te bestaan uit talloze landen en regio’s met verschillende historie, religie en cultuur. Twee gebeurtenissen uit mijn dienstperiode blijven me dan bij. Allereerst 9 november. Wij zaten tussen twee militaire oefeningen door in de bar van de kazerne en zagen de Muur vallen. De Muur! Die we als definitief, als logisch, als onsloopbaar zagen. En toen, in korte tijd was deze weg. Voor ons al vreemd, maar wat denk je voor de vele beroepsmilitairen. Zij hadden in een opleiding aan de KMA of waar dan ook alles geleerd over het gevaar uit het Oosten. En toen bleek dat gevaar mee te vallen en de Muur snel om te vallen.

In maart, enkele maanden later, ging ik met vrienden uit mijn studententijd naar Leningrad. De stad die door de ontwikkelingen razendsnel veranderde. Iedere week waren er politieke gebeurtenissen aldaar en, lastig voor ons reizigers, iedere week werden straten en pleinen veranderd qua naam. Arme toeristen. Het boeiende was dat we de reis naar het communistische Leningrad geboekt hadden, aldaar in een ontluikende stad vertoefden gedurende een mooie en relaxte week, en een jaar later terugkeken op onze reis naar Sint-Petersburg. De oude naam was terug. De Hermitage heeft al deze fases overleefd. Teruggekomen op de kazerne had ik wat Leningradse parafernalia meegenomen: een beeldje van Lenin, een horloge met sterren en hamer & sikkel en posters uit de bijna voorbije Sovjettijd. Mijn collega-beroepsmilitairen waren in verwarring. Wat ik zag als vakantiesnuisterijen, zagen zij als ‘iets van de vijand’. Dertig-veertig jaar denken bleek voor hen ineens geschiedenis. Voor zich zagen ze de lessen over de vijand, de lessen over de KGB en de eindeloze oefeningen op Duitse laagvlakte.

In het najaar van 1990 eindigde mijn diensttijd. Postuum bleek deze periode een scharnierpunt. Zeker voor mezelf van student naar eerste baan, maar meer nog voor Europa, de wereld en heel veel mensen. De jaren daarna voor ING Bank deed ik zaken met landen in het voormalig Oostblok. Er waren geen muren meer.

Verhalen

“En dan werd het rolletje in beslag genomen”

De Defensiehaven door kinderogen Ik kan mij nog herinneren dat toen na de tweede wereld oorlog weer op de markt van Arnhem woonden, er geoefend werd met zoeklichten. Dan stonden er grote schijnwerpers op de markt opgesteld en die schenen dan de lucht in....

14 maanden van leren tot lummelen

In Juli 1986 mocht ik opkomen bij de Frederik Hendrik Kazerne om de opleiding LaRo chauffeur te volgen. Ik had al een rijbewijs terwijl andere die de opleiding vrachtwagen kregen helemaal niets hadden. De bizarre organisatie van de Landmacht. Status Quo had een...

Bij de stuw in Olst en nog wat verder

Komend uit militaire dienst, bij de Koninklijke Marine, heb ik van 18 oktober 1954 tot 1 oktober 1955 gewerkt bij de Dienst Speciale Werken van Rijkswaterstaat. Deze dienst was belast met het onderhoud en de bediening van het caisson dat het sluitstuk vormde van de...

Ik ga daar echt niet onder de grond zitten!

Ik werkte vanaf 1971 bij de Rijksluchtvaartdienst. Deze dienst was onderdeel van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en het ministerie gaf ook een maandblad uit. In 1984 verscheen daarin een oproep voor mensen die geïnteresseerd waren in een functie voor het...

De kameraadschap was groot

In januari 1985 kwam ik “voor mijn nummer op” in Ossendrecht. Opleiding Landroverchauffeur. Na twee maanden naar Hollandsche Rading om voor gewondenverzorger, ofwel hospik opgeleid te worden. In mei naar 103 Verkenningsbataljon in Seedorf op de Noordduitse...

Huzaar in Duitsland

In april 1963 vertrok ik op Koninginnedag met het 103e Verkenningsbataljon naar Duitsland. We werden gelegerd in kamp Bergen Hohne, het voormalige concentratiekamp Bergen Belsen. Joodse mensen hoefden trouwens niet mee als ze niet wilden. Het station bestond uit...

Atoomwapens in ‘T Harde

Ik zat bij de 425 cie.van Heutzs. Samen met de hier gelegerde Amerikaanse soldaten moesten we in 't Harde atoomwapens bewaken (die er volgens de regering niet lagen maar een publiek geheim vertelde anders). Het beheer van de wapens, nucleaire artilleriegranaten en...

Nooit enige Oostblok dreiging gemerkt

In 1980 kreeg ik mijn oproep om als dienstplichtige mijn land te dienen. Kort voor de opkomst in november, kreeg ik te horen dat ik zou worden opgeleid tot dienstplichtig onder-officier en dat mijn diensttijd met 2 maanden verlengd zou worden. Enfin, ben gegaan....

Koffie in plaats van oefenen

Omdat ik voor de marine was afgekeurd werd ik ingedeeld bij de BB. Dit was overigens niet op vrijwillige basis maar viel onder de dienstplicht. Er werd mij een grijs uniform verstrekt met een helm van het model dat men in de eerste Wereldoorlog gebruikte. Ik werd...

Mijn diensttijd bij de huzaren van boreel 1978-1980

Ik, peter sluimer , ben van lichting 78-6 en heb gediend bij 42 Zelfstandig Verkennings Eskadron van de huzaren van Boreel. Wij waren de oren en ogen van de brigade. Wij moesten opereren op de Duitse laagvlakte. Klopt wat hier veel wordt geschreven. De Russen dat...

Deel je eigen verhaal

Schakel JavaScript in je browser in om dit formulier in te vullen.

Auteur gegevens

Vul hieronder je contactgegevens in, zodat de afzender van dit verhaal juist is.
Wordt niet gepubliceerd
10 cijfers
Mijn auteursnaam mag

Schrijf je verhaal

Inhoud
Klik of sleep een bestand naar dit veld om te uploaden.
Dit mag een jpg, jpeg, png of gif bestand zijn van max. 1Mb.
Locatie bij dit verhaal
Selectievakjes