Begin jaren ’80, Nederland. De VVD was een rechtse, conservatieve partij voor golfballen en het CDA was daar het confessionele zusje van, de PvdA was nog een kneiterlinkse partij en links daarvan had je nog de PSP, CPN en in mindere mate de PPR (ook al noemde die partij zich radicaal). Wij, punkers, anarchisten, krakers en ander gespuis stonden helemaal buiten dit politieke gebeuren. Voor wie de burgers in Nederland ook stemden, wij wilden er niks mee te maken hebben. Wij keerden ons net als Ferdinand Domela Nieuwenhuis tegen de vijf, nou ok, de 4 K’s: koningshuis, kerk, kapitaal en kazerne; de kroeg konden we nog vaak moeilijk loslaten.

In 1980 reden er tanks door de Amsterdamse Vondelstraat om barricades op te ruimen die krakers en sympathisanten hadden opgeworpen om te voorkomen dat het gekraakte pand van nummer 72 opnieuw ontruimd zou worden. Niet alleen zes tanks, maar ook waterkanonnen, pantserwagens, scherpschutters en natuurlijk een heel legertje ME-ers werden ingezet om de Vondelstraat en directe omgeving schoon te vegen. Is het hier oorlog? Daar leek het wel op en niet veel later – op 30 april – vond er in Amsterdam nog een veldslag plaats, die nog heviger was dan de rellen een maandje daarvoor in de Vondelstraat. Het waren de kroningsrellen. Met de leuze ‘Geen woning, geen kroning (van Beatrix)’ organiseerden Amsterdamse krakers met krakers en linkse groepen uit het hele land een alternatief kroningsfeestje.

Links/Rechts

Links was links en rechts was rechts en die groepen stonden toen in Nederland lijnrecht tegenover elkaar. Punkers en krakers werden in elkaar geslagen door knokploegen met vaak extreem rechtse trekken. Aan de ander kant werd er een bomaanslag gepleegd op een partijbijeenkomst van de Centrumdemocraten/Centrumpartij van Hans Janmaat, waarbij zijn vrouw een been verloor. Het was vaak oorlog op straat, waarbij mensen echt het leven lieten.

Ik hoor(de) bij die linkerkant en in die begin jaren ’80 was er ook internationaal nog een andere oorlog bezig: de koude oorlog. In Nederland was er mede daardoor nog een dienstplicht en hoewel al mijn vrienden werden uitgeloot of door broederdienst niet hoefden op te komen draven voor de keuring militaire dienstplicht, kon ik me melden in de Sarphatistraat in Amsterdam, in de oude Oranjekazerne.

Gewetensbezwaren

Twee K’s ineen….De Oranjekazerne…Als rechtgeaarde punk en anarchist ging ik natuurlijk nooit van ze lang zal ze leven dienst doen…Ik had wel verwacht dat ik afgekeurd zou worden, maar dat was niet het geval. Eerst maar even uitstel aanvragen vanwege de studie journalistiek. Na twee jaar was dat avontuur weer afgelopen en zou ik me toch voor mijn nummer moeten melden om het vaderland te verdedigen. Mij niet gezien! Maar wat nu? Er waren toen twee opties: 1: dienstweigeren door een beroep te doen op de Wet Gewetensbezwaren Militaire Dienst. De tweede was het zogenaamde ’totaal weigeren’. Geen beroep doen op de wet, gewoon niet op komen dagen en weigeren mee te werken. In mijn optiek was dat eigenlijk de beste optie…alleen zou je dan voor 18 maanden (!) de bak in draaien. 18 maanden, anderhalf jaar, voor iets dat je NIET gedaan hebt. je moet in NL heel wat op je kerfstok hebben om bij een eerste misdrijf meteen zo’n straf te krijgen! Een paar mensen die ik sprak, die wel de ballen hadden om dit te doen, kwamen daar toch beschadigd uit omdat het natuurlijk ongelooflijk onrechtvaardig was.

Toch maar melden bij een commissie van mannen met heel veel medailles op om te vertellen waarom ik uit naam van vadertje Staat geen mensen wilde neerknallen. Gek genoeg kan ik me van het gesprek niet zoveel meer herinneren, behalve dan de idiote keuzes die werden voorgelegd zoals: Áls je in 1933 Hitler dood zou kunnen schieten,  zou je het dan doen?’ Daar trapte deze jongen natuurlijk allemaal niet in en – verdomd – ik werd een gewetensbezwaarde en hoefde niet onder de wapens. Wel zou ik een vervangende dienstplicht moeten vervullen e wel op een plaats zo’n 300 km van van mijn toenmalige woonplaats. Koffie rondbrengen en post sorteren voor een of andere organisatie van Defensie. Doei! Ik woonde al samen met mijn vriendin en was inmiddels een rijpe twintiger. Pure pesterij, dit. Wandelen met eenzame bejaarden, in een dierenopvang aan de slag, jongerenwerk…Ik had het allemaal gedaan, maar dit niet.

Terugslaan met de wet in de hand

In die tijd werkten mijn vriendin en ik allebei niet en waren niet getrouwd…Waarom zouden we? Nu was daar wel een goed en heel grappige reden voor: als je getrouwd was als stel, werd de man automatisch als kostwinner gezien en hoefde ik die vervangende dienstplicht niet te vervullen. Deze gekke regel werkte nu in mijn voordeel. Met het instituut burgerlijk huwelijk had ik helemaal niks en op maandagmorgen (gratis) zijn we allebei helemaal in het zwart naar het stadhuis getogen, met slechts twee getuigen en verder niks of niemand, geen ringen, geen bloemen en geen toespraakje.

Met het trouwboekje als bewijs terug naar huis. Dag vervangende dienstplicht! Mijn familie begreep er helemaal niets van dat ik ‘zomaar’ ging trouwen, zonder hen uit te nodigen en zo kwam de koude oorlog ook zo de huiskamer(s) in.  In ’89 viel de muur en dat was dan formeel het einde van de koude oorlog, maar de krakersrellen en massa demonstraties tegen kernwapens en alles wat daarmee samenhangt hebben in ons land diepe wonden geslagen die aan de oppervlakte iig enigszins zijn geheeld en terwijl ik dit schrijf is er niet zover hiervandaan een échte oorlog gaande met als resultaat 1000 doden per dag….Links/rechts…dit had niemand kunnen voorspellen….